βhCG
|
Ludzka gonadotropina kosmówkowa (hCG) to hormon glikoproteinowy fizjologicznie obecny we krwi i w moczu kobiet jednie w okresie ciąży. Wydzielany jest wtedy przez zapłodnioną komórkę jajową po jej zagnieżdżeniu się w macicy, a następnie przez łożysko. Śladowe ilości hormonu hCG produkowane są u obu płci przez przysadkę. Charakterystyczne dla hormonu właściwości posiada tylko forma dimeryczna hCG, czyli ta złożona z podjednostek: alfa i beta i nazywana hCG lub beta hCG (β-hCG). |
|
- Potwierdzanie i ocena rozwoju ciąży
Do określenia czy kobieta jest w ciąży, badanie β-hCG najlepiej wykonać po spodziewanym terminie miesiączki. U kobiety po owulacji, gdy dojdzie do zapłodnienia,kolejnym etapem jest zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej w macicy. Po ok dwóch dniach β-hCG wzrasta powyżej 1 mlU/ml. Niestety na tym etapie często dochodzi do mikroporonienia, dlatego też przyjęto, iż dopiero wynik powyżej 5 mlU/ml oznacza ciążę.
Dynamika zmian stężenia tego hormonu jest wskaźnikiem prawidłowości przebiegu ciąży i dobrostanu płodu. W ciągu pierwszych 6 tygodni ciąży stężenie β-hCG zwiększa się bardzo szybko. Jeśli ciąża rozwija się prawidłowo to beta β-HCG wzrasta o 66% w ciągu dwóch dni oraz 114% w ciągu trzech dni. Największe wydzielanie β-hCG przypada na 10 tydzień ciąży, licząc od pierwszego dnia ostatniej miesiączki, a w następnych tygodniach zaczyna już spadać. Należy pamiętać iż szybki wzrost β-HCG może oznaczać ciążę mnogą.
Dzięki określeniu stężenia β-HCG podczas ciąży, możliwe jest określenie wieku ciążowego.
| stężenie β-hCG (mlU/ml) | tydzień ciąży |
| 5-50 | 3 |
| 5-426 | 4 |
| 18-7340 | 5 |
| 1080-56500 | 6 |
| 7650-229000 | 7-8 |
| 25700-288000 | 9-12 |
| 13300-254000 | 13-16 |
| 4060-165400 | 17-24 |
| 3640-117000 | 25-40 |
- Rozpoznawanie ciąży pozamacicznej i samoistnego poronienia
Ciąży pozamacicznej towarzyszy słabszy i przesunięty w czasie wzrost stężenia β-hCG wraz ze stwierdzeniem pustej jamy macicy w badaniu USG. Poronienie natomiast charakteryzuje gwałtowny spadek tego hormonu. Na początku pierwszego trymestru ciąży objawy poronienia są poprzedzane spowolnieniem przyrostów β-hCG.
- Diagnostyka powikłań ciąży: m.in. nadciśnienia tętniczego i przedwczesnego porodu
- Parametr uwzględniany w przesiewowych badaniach prenatalnych w kierunku chromosomowych wad płodu (I i II trymestr ciąży)
β-hCG wykorzystuje się również w tzw. teście PAPP-A (dowiedz się więcej) - przesiewowym badaniu prenatalnym I trymestru ciąży, który wraz z USG genetycznym, szacuje ryzyko obciążenia płodu wadami chromosomowymi. Nieprawidłowe stężenia tego hormonu w krwi ciężarnej mogą się wiązać z aberracjami chromosomowymi płodu. W drugim trymestrze ocena ryzyka oparta jest na pomiarach stężenia β-hCG, wolnego estriolu i AFP w krwi oraz na parametrach morfologicznych płodu ocenianych na podstawie USG. Oceniane jest wtedy ryzyko obciążenia płodu trisomiami 21,18 i 13 oraz wadami morfologicznymi centralnego układu nerwowego płodu.
- Diagnostyka i różnicowanie złośliwych i łagodnych chorób trofoblastu oraz diagnostyka niektórych chorób nowotworowych u kobiet i mężczyzn
β-hCG jest również markerem wykorzystywanym w diagnostyce i monitorowaniu chorób trofoblastu takich jak zaśniad groniasty, zaśniad inwazyjny, rak kosmówki czy nabłoniak kosmówkowy złośliwy. Służy również różnicowaniu łagodnych i złośliwych nowotworów trofoblastu.
Dodatkowo dzięki pomiarom stężenia β-hCG możliwa jest diagnostyka i monitorowanie wznowy nowotworów, które wytwarzają β-hCG, takich jak germinalne nowotwory jąder i niektóre nowotwory nie trofoblastyczne. W przypadku wymienionych chorób dochodzi zwykle do wzrostu β-hCG.
Przyczyny wzrostu stężenia:
- ciąża
- ciąża mnoga
- zespół Downa
- zaśniad groniasty
- zaśniad inwazyjny
- rak kosmówki
- nowotwory germinalne jądra
- nowotwory wydzielające hCG np.: czerniak, rak płuc, rak piersi, rak jajnika i nowotwory przewodu pokarmowego
- okres okołomenopauzalny
- zespół policystycznych jajników
Przyczyny spadku stężenia:
- ciąża pozamaciczna
- poronienie samoistne
- zespół Edwardsa
- zespół Pateau
Czynniki mogące mieć wpływ na wynik badania
- wysokie stężenia LH
- przeciwciała heterofilne
- autoprzeciwciała
Systemy do pomiaru β-hCG mogą dawać różne wyniki oznaczeń ze względu na różnice w specyficzności do podjednostek hCG. W przypadku seryjnych pomiarów, np. w czasie ciąży, oznaczenia należy wykonywać w tym samym laboratorium.
Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą